Rezydencja podatkowa decyduje o tym, w jaki sposób rozliczać podatek. Czy prowadzenia działalności za granicą zawsze oznacza zmianę rezydencji podatkowej? Kim jest rezydent podatkowy?
Rezydencja podatkowa określa, w jakim kraju płacimy podatek. Zmiana rezydencji podatkowej może być konieczna, gdy przedsiębiorca decyduje zmienić kraj prowadzania firmy.
Spis treści
Rezydencja podatkowa – kim jest rezydent podatkowy?
To, kim jest rezydent podatkowy, wyjaśnimy na przykładzie Polski. Polski rezydent podatkowy to każda osoba, która ma miejsce zamieszkania w Polsce. Żeby można było uznać polską rezydencję podatkową, trzeba mieć w naszym kraju tzw. centrum interesów osobistych lub gospodarczych albo też przebywać w Polsce więcej niż 183 dni w roku podatkowym.
Mówi o tym art. 3 Ustawy o PIT:
Art. 3. Obowiązek podatkowy
1. Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
1a. Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Polski rezydent podatkowy
Do stwierdzenia polskiej rezydencji podatkowej wystarczy spełnienie jednego z tych warunków. Jeśli więc przedsiębiorca przeprowadzi się do innego kraju, a nawet jeśli założy tam firmę, to nie będzie to automatycznie oznaczało, że straci polską rezydencję podatkową. Wystarczają 183 dni pobytu w Polsce rocznie do ustalenia rezydencji podatkowej w Polsce.
CZYTAJ TAKŻE: Jak policzyć podatek?
Rezydencja podatkowa – nieograniczony obowiązek podatkowy
Rezydentura podatkowa oznacza, że w tym konkretnym kraju rozliczamy swoje podatki. Jeśli mieszkamy w dwóch krajach, rezydencja podatkowa osoby fizycznej pozwala określić tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy.
Oznacza to dokładnie to, że trzeba rozliczyć podatek zarówno w kraju rezydencji podatkowej, jak i miejscu, w którym się mieszka, a także pracuje.
Podwójna rezydencja podatkowa – kiedy podatek PIT zapłacisz dwa razy?
W przypadku gdy podatnik mieszka w dwóch krajach, uzyskuje status tzw. podwójnego rezydenta podatkowego. Gdy kraje podpisały umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, to podatek rozlicza się tylko w jednym z krajów. Prawo określa dokładnie jakie zasady się w tym przypadku stosuje.
I tak, najpierw sprawdza się, gdzie znajduje się główny ośrodek życiowy podatnika. Jeśli nie da się tego ustalić, bierzemy pod uwagę miejsce zamieszkania. Gdy i to nie jest możliwe to ustalenia jednoznacznie, podatek płaci się w kraju obywatelstwa.
Rezydencja podatkowa – umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
Żeby nie płacić podwójnego podatku, warto sprawdzić, czy oba kraje – ten, w którym mieszkamy i ten, w którym pracujemy, zawarły umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. W takich umowach stosuje się kilka sposób unikania opodatkowania. W umowach, które podpisuje Polska, sa to albo metoda wyłączenia z progresją albo metoda odliczenia proporcjonalnego.
Metoda wyłączenia z progresją
Metoda ta polega na tym, że strony umowy rezygnują z roszczenia podatkowego do przychodów zawartych w państw. Dotyczy ona wyłącznie przedsiębiorców rozliczających się na podstawie skali podatkowej. Umowę zakładającą wyłączenie z progresją Polska ma podspisaną z:
- Albanią,
- Austrią,
- Chinami,
- Chorwacją,
- Cyprem,
- Czechami,
- Danią,
- Estonią,
- Finlandią,
- Francją,
- Grecją,
- Indonezja,
- Irlandią,
- Japonią,
- Kanadą,
- Kuwejtem,
- Litwą,
- Łotwą,
- Niemcami,
- Portugalia,
- RPA,
- Rumunią,
- Słowacją,
- Słowenia,
- Szwecją,
- Tunezją,
- Turcja,
- Ukrainą,
- Wielką Brytanią,
- Włochami.
Metoda odliczenia proporcjonalnego
W metodzie odliczenia proporcjonalnego płacisz podatek od dochodów osiągniętych za granicą, ale od podatku płaconego w Polsce możesz odliczyć
Jeśli więc pracujesz w innym kraju niż te wymienione, będziesz musiał zapłacić podatek zarówno w kraju, w którym pracujesz, jak i w Polsce.
CZYTAJ TAKŻE: Ryczałt podatkowy – dla kogo?
Rezydencja podatkowa – czy można zmienić polską rezydencję podatkową?
Rezydencję podatkową można zmienić. Wystarczy, że uzyskamy status rezydenta podatkowego w innym kraju. Nie oznacza to od razu utraty polskiej rezydencji podatkowej. Żeby nie płacić podatków w Polsce, czyli nie mieć polskiej rezydencji podatkowej, trzeba spełnić łącznie dwa warunki.
Po pierwsze, przebywać poza terytorium Polski dłużej niż 183 dni w ciągu roku i nie mieć tutaj tzw. ośrodek interesów życiowych. Jeśli więc pracujemy za granicą nawet przez 8 miesięcy w roku, a nasza polska rodzina wciąż jest w Polsce, utrzymujemy kontakt z partnerem, dziećmi, mamy w Polsce dom i majątek, to może to być uznane za centrum interesów życiowych. I oznaczać, że wciąż jesteśmy polskim rezydentem podatkowym. Nie zawsze pomoże też nawet certyfikat rezydencji podatkowej.
Rezydencja podatkowa – ustalenie polskiej rezydencji podatkowej cudzoziemca
Polska rezydencja jest niezależna od obywatelstwa. Osoba pochodząca z zagranicy może uzyskać polską rezyencję poprzez oświadczenie o przeniesieniu do Polski swojego centrum interesów życiowych lub ponad 183 dniach spędzonych w Polsce.
Certyfikat rezydencji
W takiej sytuacji wydawany jest certyfikat rezydencji, który wskazuje, że w stosunku do podatnika można zastosować postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jest on zaświadczeniem o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika.
Rezydencja podatkowa – jak ustala się centrum interesów osobistych?
Przedstawiciele fiskusa są w stanie sprawdzić, w jakim państwie faktycznie znajduje się nasze centrum interesów gospodarczych. I to podatnik będzie musiał udowodnić, że za granicą przebywa przez większą część roku.
CZYTAJ TAKŻE: Jak zapłacić mniejszy podatek dochodowy? 10 pomysłów
W jaki sposób? Można np. przedstawić umowę najmu zagranicznej nieruchomości, czy dowody na prowadzenia działalności gospodarczej w innym kraju. Jeśli nie chcemy, by uznano, że centrum interesów życiowych jest w Polsce, za granicę powinna się przenieść cała rodzina.
Przeczytaj więcej w kategorii prawo gospodarcze.
