Co to jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych? Stawki, składki

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to jedna z form opodatkowania, dostępna dla polskich przedsiębiorców. Kto może w niej skorzystać, a kto nie? Jakie są stawki ryczałtu? Ile wynoszą na nim składki ZUS? Tłumaczymy również, jak ryczałtowcy mogą korzystać z Małej Księgowości.

Na czym polega ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona metoda opodatkowania, w której podatek płaci się od przychodu (nie odlicza się kosztów). Mogą korzystać z niej przedsiębiorstwa, których roczne przychody nie przekroczyły 2 mln euro.

Kto może rozliczać się w formie ryczałtu?

Ryczałtem mogą rozliczać się jednoosobowe działalności gospodarcze, spółki cywilne i jawne, których wspólnikami są tylko osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku, a także spółki cywilne, których wspólnikami są osoby fizyczne i przedsiębiorstwa w spadku. Ważne jest, że ich przychody nie mogą przekroczyć 2 mln euro (9 218 200 złotych) rocznie.

Muszą to być osoby prowadzące działalność pozarolniczą lub rolniczy handel detaliczny.

Ponadto ustawodawca określa szczegółowo, jaką działalność mogą prowadzić ryczałtowcy i w jakiej wysokości podatek w związku z tym zapłacą. Jeżeli chcesz dowiedzieć się, czy możesz rozliczać się ryczałtem, w kolejnej części artykułu sprawdź, czy nie obejmują Cię wykluczenia, a następnie zapoznaj się z sekcją dotyczącą stawek.

Ryczałtem zawsze będą objęte przychody osiągnięte w ramach najmu prywatnego.

Kto nie może rozliczać się ryczałtem?

Niezależnie od wysokości obrotu ryczałtem nie mogą rozliczać się:

• prowadzący apteki,
• udzielający pożyczek pod zastaw, m.in. prowadzący lombardy,
• prowadzący działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
• wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
• świadczący usługi reklamowe, pośred­nictwa finansowego, detek­tywistyczne oraz ochroniarskie, wykonywania fotografii reklamowych i podobne,
• handlujący częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.

Ponadto stosowanie ryczałtu jako formy opodatkowania nie jest możliwe w tym samym roku podatkowym, w którym:

• opłacasz podatek w formie karty podatkowej;
• zmieniłeś działalność z działalności wykonywanej samodzielnie na działalność wykonywaną w formie spółki z małżonkiem;
• zmieniłeś działalność z działalności wykonywanej w formie spółki małżonków na działalność wykonywaną przez jednego lub każdego z małżonków;
• zmieniłeś działalność z działalności prowadzonej samodzielnie przez jednego małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka;
• zmieniłeś działalność a przed zmianą którykolwiek z małżonków opłacał z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na zasadach ogólnych. W takim przypadku ryczałt będzie można wybrać dopiero w kolejnym roku podatkowym.

Nie skorzystasz z ryczałtu również jeśli:

• korzystasz z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
• dokonałeś reorganizacji prawnej swojej działalności;
• zaczynasz prowadzić działalność gospodarczą i w jej ramach będziesz świadczyć usługi/sprzedawać towary na rzecz byłego pracodawcy, u którego byłeś zatrudniony na umowę o pracę.

Jak obliczyć ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Aby obliczyć wysokość zaliczki na podatek dochodowy w przypadku ryczałtu, należy najpierw ustalić przychód. Zgromadź wszystkie dokumenty z danego miesiąca i zsumuj wysokość przychodu. Od tej kwoty możesz odjąć wysokość zapłaconych składek społecznych i 50% składki zdrowotnej. Następnie pomnóż otrzymaną kwotę przez właściwą stawkę ryczałtu.

Aby obliczyć ryczałt, zastosuj więc taki wzór:

(przychód – składka społeczna i 50% zdrowotnej) zł x (stawka ryczałtu) %  = (podatek) zł

Pamiętaj! Od ryczałtu nie odliczasz kwoty zmniejszającej podatek/kwoty wolnej od podatku!

Jak obliczyć składki społeczne ZUS?

Składki społeczne ZUS na ryczałcie są takie same jak przy innych formach opodatkowania. Wysokości składek wynosi:

• ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy wymiaru,
• ubezpieczenia rentowe – 8% podstawy wymiaru,
• ubezpieczenie chorobowe – 2,45% podstawy wymiaru,
• ubezpieczenie wypadkowe – od 0,67 do 3,33% podstawy wymiaru (szczegółowe informacje znajdziesz w Rozporządzeniu). Składka firmy zatrudniającej do 9 osób to 1,67% podstawy wymiaru.

Podstawa wymiaru zależna jest od tego, czy korzystamy z preferencyjnych składek ZUS i wynosi odpowiednio:

• Ulga na start – nie dotyczy (opłaca się tylko ubezpieczenie zdrowotne),
• Mały ZUS (preferencyjne składki) – 30% minimalnego wynagrodzenia,
• Mały ZUS Plus – 50% Twojego miesięcznego dochodu z roku poprzedniego (nie mniej niż 30% minimalnego wynagrodzenia i nie więcej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia);
• Duży (pełny) ZUS – 60% przeciętnego wynagrodzenia.

Aby obliczyć wysokość składki społecznej ZUS, którą musisz zapłacić, wybierz podstawę wymiaru, która Cię dotyczy i pomnóż ją przez wysokość każdej ze składek:

(podstawa wymiaru) zł x (wysokość składki) % = (składka ZUS) zł

Składki społeczne ZUS na ryczałcie w 2024 roku

Składki społeczne ZUS w drugiej połowie 2024 roku wynoszą:

Mały ZUS

Mały ZUS Plus

Duży ZUS

Składka zdrowotna na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych

Składka zdrowotna ryczałtowców wynosi 9% podstawy wymiaru zależnej od wysokości dochodów. Wzór na składkę zdrowotną to:

(podstawa wymiaru) zł x 9% = (składka zdrowotna ryczałtowca) zł

Kiedy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych się nie opłaca?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest chętnie wybierany, ze względu na to, że część jego stawek jest bardzo korzystna. Jednak nie zawsze ta kalkulacja się opłaca. Nie warto przechodzić na ryczałt przede wszystkim wtedy, kiedy generujemy duże koszty – od ryczałtu ich nie odliczymy.

Jeśli dużo zyskujesz, korzystając z ulg podatkowych, również zastanów się, czy warto przechodzić na ryczałt. Na nim nie skorzystasz m.in. z:

• odliczenia kwoty wolnej od podatku,
• ulgi na dziecko,
• wspólnego rozliczenia z małżonkiem.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych a księgowość

Jeśli jako formę opodatkowania wybierzesz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, musisz prowadzić uproszczoną księgowość w postaci ewidencji przychodów. Polega ona na dokumentowaniu wszystkich przychodów powstałych w ramach działalności, na podstawie odpowiednich rachunków. Należy uzupełniać ją do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu uzyskania przychodu.

Wówczas też należy na swój mikrorachunek podatkowy wpłacić zaliczkę na podatek dochodowy.

Jak rozliczać ryczałt za pomocą Małej Księgowości?

Ustawodawca pozostawia dużą dowolność co do formy prowadzenia ewidencji przychodów. Jeśli jednak chcesz wybrać taki sposób, który będzie dla Ciebie maksymalnym ułatwieniem, zdecyduj się na wygodny program księgowy Mała Księgowość. Dzięki niemu, każdy zapanowanie nad dokumentacją jest proste, a ty nie musisz samodzielnie pilnować limitów, obliczać podatków ani wysokości składek.

Aby zacząć pracę z MK jako ryczałtowiec, musisz wprowadzić odpowiednie ustawienia w programie. W tym celu w menu wybierz 'Księgowość’ > 'Ustawienia’ > 'Firma’. Tam, w 'Informacjach ogólnych’ zaznacz 'Ewidencja przychodów (ryczałt)’.

Następnie skonfiguruj właściwe stawki ryczałtu. Zrobisz to w oknie ‘Księgowość’ > ‘Ustawienia’ > ‘Stawki ryczałtu’.

Właściwą ewidencję przychodów znajdziesz w 'Księgowość’ > 'Zestawienia’ > 'Ewidencja przychodów’. Przejrzysz tu poszczególne miesiące, wygenerujesz JPK i przeprowadzisz inwentaryzację.

Dokumenty, które będą tworzyć zapisy w ewidencji przychodów, utworzysz w ‘Księgowość’ > ‘Dokumenty’ > ‘Wprowadzanie dokumentów księgowych’.

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Stawki ryczałtu wynoszą:

• 17%,
• 15%,
• 14%,
• 12,5%,
• 12%,
• 10%,
• 8,5%,
• 8%,
• 5,5%,
• 3%,
• 2%.

To, jaką stawkę można wybrać, zależy od tego, jaką działalność wykonujemy w celu uzyskania dochodu. Przychody, które można rozliczać według określonych stawek, znajdziesz w Ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.