Progi podatkowe 2025 – jakie wyróżniamy i co trzeba wiedzieć?

System podatkowy w Polsce jest relatywnie skomplikowany i nie pozostawia zbyt wiele miejsca na interpretacje. Niemniej, podatnik rozliczający PIT może nie tylko skorzystać z wielu przysługujących mu ulg i odliczeń, ale także wybrać formę opodatkowania. To drugie dotyczy jednak tylko tych osób, które zdecydowały się na założenie własnej działalności gospodarczej – osoby fizyczne zawsze będą rozliczać się na zasadach ogólnych, wobec czego obowiązywać ich będą progi podatkowe. 2025 rok nie przynosi zbyt wielu rewelacji w tym zakresie, jednak i tak warto odświeżyć informacje na temat prawideł rozliczania podatku dochodowego.

Czym są progi podatkowe i ile ich wyróżniamy? Ile z tej przyczyny jest stawek podatku dochodowego? Dlaczego wszyscy chcą uniknąć drugiego progu podatkowego i jak to zrobić w praktyce i legalnie? W ramach jakich ulg możemy obniżyć zobowiązania wobec Urzędu Skarbowego? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.

Progi podatkowe w Polsce – co to jest? Podstawowe informacje

Podatek dochodowy od osób fizycznych to podstawowy element polskiego systemu fiskalnego. Jest to danina publiczna, którą płacą zarówno osoby zatrudnione na etacie, jak i przedsiębiorcy. Wysokość podatku zależy od osiągniętego dochodu oraz wybranej formy opodatkowania. W przypadku osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, podstawowym sposobem rozliczenia jest skala podatkowa oparta na zasadach ogólnych – to właśnie w jej ramach funkcjonują progi podatkowe. 

Progi podatkowe określają, jaką część dochodu podatnik odda fiskusowi. Zasady ich funkcjonowania reguluje Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, która wskazuje, w którym momencie dochód zaczyna być opodatkowany wyższą stawką. W praktyce oznacza to, że jeśli dochód nie przekroczy określonego limitu, podatnik zapłaci niższą stawkę. Po jego przekroczeniu, nadwyżka podlega wyższemu opodatkowaniu. 

Polski system podatkowy wprowadza trzy progi podatkowe, które różnią się wysokością podatku. Pierwszy z nich obejmuje większość podatników, natomiast drugi – przeznaczony dla osób o wyższych dochodach – wiąże się z wyższą stawką PIT. Trzeci próg podatkowy z kolei dotyczy wyłącznie osób najbogatszych i obowiązuje ich do opłacenia tzw. „daniny solidarnościowej”. 

Progi podatkowe w 2025 roku – czy coś się zmieniło?

System podatkowy w 2025 roku nie przejdzie rewolucji, a progi podatkowe pozostaną na tym samym poziomie co w roku poprzednim. Podatek dochodowy (PIT) będzie obowiązywał w takiej samej wysokości jak w roku 2024. Nie zmieni się także wysokość kwoty wolnej od podatku czy kwoty zmniejszającej podatek – nie poszerzy się także katalog ulg uprawniających do zmniejszenia podstawy opodatkowania.

Jakie progi podatkowe wyróżniamy na skali podatkowej?

Polska skala podatkowa opiera się na progresji – im wyższy dochód, tym większa część zarobków trafia do fiskusa. System ten został zaprojektowany w taki sposób, by osoby zarabiające mniej były obciążone relatywnie niższą stawką podatku, natomiast ci, których dochody przekraczają określone limity, musieli płacić więcej. W praktyce oznacza to podział podatników na różne grupy w zależności od osiąganych zarobków.

Obecnie obowiązują dwa główne progi podatkowe, ale w praktyce można mówić również o trzecim poziomie obciążeń fiskalnych. Każdy z progów wiąże się z inną stawką podatku, a ich przekroczenie nie oznacza, że całość zarobków jest opodatkowana wyższą kwotą – zmiana stawki dotyczy wyłącznie tej części dochodu, która przekracza dany limit.

Pierwszy próg podatkowy

Podatnicy, których dochód nie przekracza progu ustalonego na 120 000 złotych rocznie, podlegają podstawowej stawce PIT. W 2025 roku wysokość podatku dla tej grupy wynosi 12 proc. od podstawy opodatkowania. W tej kategorii mieści się większość osób pracujących na etacie, a także przedsiębiorców, którzy zdecydowali się na skalę podatkową jako formę opodatkowania swojej działalności.

Drugi próg podatkowy

Dochody przekraczające określony limit są opodatkowane wyższą stawką. W 2025 roku granica ta nadal uplasowana jest powyżej 120 000 złotych, co oznacza, że każda złotówka zarobiona powyżej tej kwoty jest opodatkowana stawką 32 proc.. W efekcie osoby o wysokich zarobkach muszą liczyć się z wyraźnie większym obciążeniem, który nie bez powodu starają się w legalny sposób ominąć.

Trzeci próg podatkowy

Oficjalnie polski system podatkowy opiera się na dwóch stawkach PIT, ale w rzeczywistości istnieje jeszcze trzeci poziom opodatkowania. Dotyczy on osób, które osiągają na tyle wysokie dochody, że muszą dodatkowo zapłacić tzw. daninę solidarnościową. Obowiązuje ona po przekroczeniu rocznego dochodu 1 mln złotych i wynosi 4 proc. od nadwyżki ponad ten próg. Choć nie jest to klasyczny trzeci próg podatkowy, w praktyce stanowi dodatkowe obciążenie dla najlepiej zarabiających podatników.

Drugi próg podatkowy – jak go uniknąć?

Wejście w drugi próg podatkowy oznacza, że dochody przekraczające 120 000 zł rocznie zaczynają podlegać wyższej stawce PIT, wynoszącej 32 proc. Dla wielu podatników oznacza to wyraźnie wyższe zobowiązania wobec fiskusa, więc nie ma nic dziwnego w tym, że poszukują oni legalnych sposobów na optymalizację podatkową. Należy w tym miejscu podkreślić, że podatek w wyższej stawce naliczany jest wyłącznie od nadwyżki ponad 120 000, a nie od całego dochodu – niemniej jednak każda złotówka powyżej tego progu wiąże się z większym obciążeniem.

Istnieje kilka sposobów pozwalających na uniknięcie drugiego progu podatkowego – a w zasadzie dwa. Najczęściej spotykaną z opcji, stosowaną przez większość polskich rodzin niejako automatycznie, jest wspólne rozliczenie małżonków, pozwalające na zwiększenie limitu dochodowego dla drugiego progu. Drugą z opcji jest założenie własnej działalności gospodarczej i rozpoczęcie pracy w ramach kontraktu B2B, jako formę opodatkowania wybierając podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Wspólne rozliczenie małżonków

Wspólne rozliczenie pozwala uniknąć wejścia w drugi próg podatkowy, jeśli jedno z małżonków zarabia znacznie więcej niż drugie. Podatek oblicza się od łącznego dochodu, ale próg 120 000 zł zostaje podwojony – co oznacza, że małżonków rozliczających się wspólnie drugi próg podatkowy dotyczy jedynie w sytuacji, gdy ich łączny dochód przekroczy 240 000 zł rocznie. W praktyce oznacza to, że osoby, które indywidualnie zapłaciłyby wyższy podatek, mogą skorzystać z niższego opodatkowania.

Opcja ta jest szczególnie korzystna dla par, gdzie jeden z małżonków zarabia znacznie więcej, a drugi ma niskie dochody lub ich nie osiąga. Jedynym czynnikiem warunkującym możliwość skorzystania ze wspólnego rozliczenia jest pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy. 

Umowa B2B i podatek liniowy

Pracownicy etatowi, którzy zbliżają się do granicy powyżej kwoty 120 000 złotych, często decydują się na przejście na umowę B2B i założenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Główną motywacją jest oczywiście uniknięcie drugiego progu podatkowego, co można osiągnąć wybierając inną formę opodatkowania aniżeli skala podatkowa – zamiast 32 proc., mogą skorzystać z opodatkowania podatkiem liniowym w wysokości 19 proc., lub zdecydować się na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, którego wysokość zależna jest od branży w której operują.

Warto jednak pamiętać, że przejście na działalność gospodarczą wiąże się z dodatkowymi obowiązkami. Pracownik, który przekształca się w przedsiębiorcę, musi samodzielnie odprowadzać składki ZUS i podatek dochodowy, co wymusza konieczność bardziej skrupulatnego zarządzania finansami. Podatek liniowy eliminuje progresję podatkową, ale jednocześnie pozbawia prawa do kwoty wolnej od podatku i ulg dostępnych dla osób rozliczających się według skali.

Skala podatkowa 2025 – jak obliczyć stawkę PIT?

Podatek dochodowy rozliczany na zasadach ogólnych oblicza się według progresywnej skali podatkowej, w której obowiązują dwie stawki – 12% oraz 32%. To, ile podatnik faktycznie zapłaci, zależy nie tylko od wysokości jego dochodu, ale także od zastosowania przynależnych mu ulg, uwzględnienia kwoty wolnej od podatku (która wynosi 30 000 złotych) oraz ewentualnych kosztów uzyskania przychodu. W tej materii istotna jest także podstawa zatrudnienia, na mocy której podatnik dochód generuje. 

Obliczenie należnego PIT-u polega na uwzględnieniu całkowitego dochodu, odjęciu przysługujących odliczeń, a następnie zastosowaniu odpowiedniej stawki podatkowej. Dla osób mieszczących się w pierwszym progu, podatek wynosi 12% od podstawy opodatkowania i jest pomniejszony o kwotę zmniejszającą podatek. W przypadku dochodów powyżej 120 000 zł, nadwyżka jest opodatkowana wyższą stawką – 32%. W efekcie realne zobowiązanie podatkowe dla osób o wyższych zarobkach jest sumą podatku z tych dwóch progów. 

Osoby zarabiające więcej niż milion złotych rocznie opodatkowane są dodatkową daniną solidarnościową, wynoszącą 4% od „nadwyżki” powyżej rzeczonego miliona. 

Podstawa opodatkowania – dochód czy przychód?

Przychód to całość uzyskanych wpływów, natomiast dochód to kwota po odjęciu kosztów uzyskania przychodu oraz składek na ubezpieczenia społeczne. Podstawą opodatkowania w PIT jest dochód, a nie przychód – to fundamentalna kwestia, którą trzeba rozumieć przy obliczaniu podatku.

Jak zmniejszyć zobowiązania wobec Urzędu Skarbowego?

Podatek dochodowy potrafi w istotny sposób obniżyć zarobki pracowników, ale prawo szczęśliwie przewiduje mechanizmy, które pozwalają legalnie obniżyć zobowiązania względem fiskusa. Optymalizacja podatkowa nie oznacza unikania opodatkowania, lecz korzystanie z dostępnych ulg, odliczeń oraz mechanizmów pozwalających na zmniejszenie podstawy opodatkowania. 

Istnieje wiele sposobów na obniżenie należności – oprócz kwoty wolnej od podatku i kwoty zmniejszającej podatek, osoba opodatkowana wedle skali podatkowej może skorzystać z rozmaitych ulg i odliczeń, a w niektórych przypadkach także z kosztów uzyskania przychodu.

Ulgi podatkowe 2025

Ulgi podatkowe pozwalają zmniejszyć podstawę opodatkowania lub sam podatek należny do zapłaty. W 2025 roku podatnicy mogą skorzystać m.in. z następujących odliczeń:

• Ulga na dzieci – przysługuje rodzicom i opiekunom prawnym, jej wysokość zależy od liczby dzieci i dochodów.
• Ulga na Internet – odliczenie kosztów użytkowania Internetu, jeśli podatnik nie korzystał z tej ulgi w poprzednich latach.
• Ulga termomodernizacyjna – dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy ponieśli wydatki na poprawę efektywności energetycznej budynku.
• Ulga rehabilitacyjna – dla osób niepełnosprawnych lub ich opiekunów, obejmuje wydatki związane z leczeniem i rehabilitacją.
• Ulga dla młodych – zwolnienie z PIT dla osób do 26. roku życia, jeśli ich dochody nie przekraczają ustalonego limitu.

Należy pamiętać, że zasadność otrzymania danej ulgi należy we właściwy sposób udokumentować podczas składania rozliczenia rocznego.

Kwota wolna od podatku w 2025 roku

Obecnie kwota wolna od podatku wynosi 30 tys. złotych i jest to kwota, która nie podlega opodatkowaniu (o tyle zmniejsza się podstawa opodatkowania). Składając PIT przez internet nie musimy nigdzie oznaczać chęci skorzystania z tej kwoty, ponieważ zostanie ona wzięta pod uwagę przez system automatycznie.

W ostatnich latach niezwykle licznie pojawiały się propozycje dotyczące podniesienia kwoty wolnej od podatku do 60 tys. złotych, co mogłoby znacząco zmniejszyć obciążenia podatkowe dla większości podatników. Jak się jednak okazało, we wszystkich przypadkach była to jedynie „kiełbasa wyborcza”, a podniesienia kwoty wolnej nie doczekaliśmy się – i nic nie zapowiada, by w nadchodzącej przyszłości miało się to zmienić.

Kwota zmniejszająca podatek

Podobnie jak w przypadku kwoty wolnej od podatku, wszyscy podatnicy mają możliwość pomniejszenia swojego zobowiązania podatkowego o kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 3 600 złotych. Wartość ta wynika z faktu, że kwota zmniejszająca podatek stanowi 12% (stawka podatku) kwoty wolnej od podatku. 

Koszty uzyskania przychodu – kiedy mają zastosowanie w PIT?

Koszty uzyskania przychodu pozwalają zmniejszyć podstawę opodatkowania, co bezpośrednio przekłada się na wyższe wynagrodzenie netto. W przypadku osób zatrudnionych na etacie, koszty są określone ustawowo i wynoszą standardowo 250 zł miesięcznie lub 300 zł w przypadku dojazdów do pracy z innej miejscowości.

Inaczej zaś działają w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło, gdzie w zależności od charakteru wykonywanych prac mogą wynosić 20% lub 50% całkowitego wynagrodzenia.

Rozliczenie PIT – jak go dokonać?

Obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego obejmuje większość podatników, zarówno osoby zatrudnione na etacie, jak i przedsiębiorców. Rozliczenie za 2024 rok należy złożyć do 30 kwietnia 2025 roku, a podatnicy mają w tej materii kilka możliwości, gdzie najprostszą z nich jest skorzystanie z systemu e-PIT i rozliczenie się przez internet. Swój PIT można złożyć również osobiście w siedzibie właściwego dla siebie Urzędu Skarbowego lub nadesłać formularz pocztą. 

Najprostsze rozwiązanie to skorzystanie z e-PIT, gdzie deklaracja jest automatycznie uzupełniona danymi od pracodawców i ZUS. Podatnik musi jedynie zweryfikować poprawność informacji i zatwierdzić dokument. Osoby prowadzące działalność gospodarczą lub korzystające z ulg podatkowych mogą wspomagać się programami księgowymi, które ułatwiają obliczenie należności i przygotowanie formularza, ale samo złożenie deklaracji odbywa się przez systemy akceptowane przez administrację skarbową. 

Progi podatkowe 2025 – podsumowanie

W 2025 roku podatnik rozliczający się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) podlega dwóm głównym stawkom podatku dochodowego. Pierwszy próg obejmuje dochody do 120 000 zł i jest opodatkowany stawką 12 proc, zaś dochody przekraczające 120 000 zł wchodzą w drugi próg, gdzie „nadwyżka” dochodów jest opodatkowana stawką 32%. Kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł, a kwota zmniejszająca podatek 3 600 zł. Podatnicy przy rozliczeniu PIT mogą korzystać z licznych ulg podatkowych, a także odliczać koszty uzyskania przychodu. 

W roku 2025 nie ma żadnych istotnych zmian w systemie podatkowym dotyczącym opodatkowania na zasadach ogólnych. Ostatnie ważkie zmiany przyniósł Polski Ład, wprowadzony 1 stycznia 2022 r. i później wielokrotnie modyfikowany. Jedną z najważniejszych zmian z punktu widzenia podatnika było podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł, oraz zwiększenie progu podatkowego z 85 528 zł do 120 000 zł. Dodatkowo, stawka podatku w pierwszym progu została obniżona z 17% do 12%, ale na niekorzyść podatników zmienił się sposób obliczania składki zdrowotnej.