Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe pracownika za okres niezdolności do pracy w 2025 r.?

23/07/2025

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje pracownikowi za pierwszy miesiąc niezdolności do pracy. Wypłacane jest przez pracodawcę. Dopiero po upłynięciu tego okresu ZUS zaczyna wypłacać zasiłek chorobowy. Zobacz, jak obliczyć wysokość wynagrodzenia chorobowego. Kiedy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas choroby?

Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe pracownika?

Aby obliczyć wynagrodzenie chorobowe pracownika najpierw, należy:

ustalić jego podstawę (przeciętne wynagrodzenie miesięczne);
odjąć od niej wysokość składek na ubezpieczenia społeczne opłacane przez pracodawcę (13,71% podstawy);
otrzymaną kwotę podzielić na 30 niezależnie od tego, ile dni faktycznie ma dany miesiąc);
uzyskaną wartość pomnożyć przez 80% (chyba że pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100%), otrzymując dniówkę;
dniówkę pomnożyć przez dni choroby, za które przysługuje mu wynagrodzenie.

Obliczanie wynagrodzenia chorobowego – przykłady

Wzór na to, jak wyliczyć wynagrodzenie chorobowe pracownika znajdziesz wyżej. Tutaj natomiast podeprzemy się przykładami, aby przedstawić, jak obliczyć je w praktyce (włącznie z obliczaniem podstawy).

Przykład 1. Karolina jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę od 1 września 2022 roku. Otrzymuje 7500 zł wynagrodzenia brutto. W październiku 2024 roku zachorowała i przez 10 dni roboczych przebywała na zwolnieniu. Ile wyniesie jej wynagrodzenie chorobowe?

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego będzie stanowić średnie miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy. Ponieważ Karolina nie otrzymywała w tym czasie żadnych dodatków, wyniesie tyle samo co jej wynagrodzenie zasadnicze, czyli 7500 zł.

Od podstawy wynagrodzenia należy odjąć wysokość składek na ubezpieczenia społeczne:

7500 – (7500 x 13,71%) = 7500 – 1028,25 = 6471,75

Otrzymaną podstawę należy pomnożyć przez 80%, ponieważ Karolinie, tak jak większości pracowników przysługuje wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% wynagrodzenia za pracę.

6471,75 x 80% = 5177,4

Tę kwotę należy podzielić na 30, aby otrzymać dzienny wymiar wynagrodzenia chorobowego:

5177,4 / 30 = 172,58

Kwotę tę należy pomnożyć przez liczbę dni, za które pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. W przypadku Karoliny jest to 10 dni:

172,58 x 10 = 1725,8

Wynagrodzenie chorobowe Karoliny wyniesie 1725,8 zł brutto, za 10 dni podczas których była niezdolna do pracy z powodu choroby.

Przykład 2. Jagoda została zatrudniona 1 lipca 2024 roku. Od lipca do października zarabiała 5600 zł brutto, a od listopada jej pensja wzrosła do 6000 zł. Ponadto, w lutym 2025 roku otrzymała premię w wysokości 500 zł. W październiku zaszła w ciążę, a w a maju 2025 roku lekarz wystawił jej zwolnienie na kolejne trzy miesiące. Ile wyniesie jej wynagrodzenie chorobowe?

Podstawa wynagrodzenia:

((5600 x 4) + (6000 x 6) + 500) / 10 = (22 400 + 36 000 + 500) / 10 = 58 900 / 10 = 5890

Odjęcie składek:

5890 – (5890 x 13,71%) = 5890 – 807,52 = 5082,48

Ponieważ Jagoda otrzymuje wynagrodzenie chorobowe z powodu ciąży, otrzyma wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100% wynagrodzenia za pracę.

Dzienny wymiar wynagrodzenia:

5082,48 / 30 = 169,42

Jagoda będzie na zwolnieniu przez maj, czerwiec i lipiec, czyli 92 dni.

169,42 x 92 = 15 586,64

Wynagrodzenie chorobowe Jagody wyniesie 15 586,64 zł brutto za trzy miesiące zwolnienia.

Przykład 3. Marcin skończył studia w czerwcu 2024 roku. W sierpniu tego samego roku podpisał umowę o pracę, z wynagrodzeniem w wysokości 4000 zł brutto. Niecałe dwa tygodnie później rozchorował się i dostał zwolnienie lekarskie na pięć dni. Ile wyniesie jego nagrodzenie chorobowe?

Zazwyczaj pracownik, który rozchorował się w ciągu pierwszego miesiąca pracy, jeśli minęło mu 30 dni od poprzedniego okresu, w którym objęty był obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym. Jednym z wyjątków są absolwenci szkół i uczelni wyższych, którym chorobowe przysługuje natychmiast po podjęciu pracy, o ile zrobią to w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły.

Podstawą wynagrodzenia chorobowego w tym przypadku jest kwota, którą Marcin otrzymałby, gdyby przepracował pełen miesiąc, czyli 4000 zł.

Odejmujemy składki:

4000 – (4000 x 13,71%) = 4000 – 548,4 = 3451,6

Zmniejszamy do 80%:

3451,6 x 80% = 2761,28

Ustalamy składkę dzienną:

2761,28 / 30 = 92,04

Mnożymy stawkę dzienną przez dni niezdolności pracownika do pracy:

92,04 x 5 = 460,2

Wynagrodzenie Marcina za 5 dni przebywania na zwolnieniu lekarskim wynosi 460,2 zł.

Przykład 4. Ola dostała zwolnienie lekarskie z kodem C na jeden dzień. Ile wyniesie jej wynagrodzenie chorobowe?

Kod C na zwolnieniu lekarskim oznacza, że pracownik jest niezdolny do pracy z powodu nadużycia alkoholu. Za ten czas nie przysługują świadczenia chorobowe (chyba że niezdolność trwa dłużej niż 5 dni).

Okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego

Okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę trwa maksymalnie:

33 dni – w przypadku pracowników poniżej 50. roku życia;
14 dni – w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia;

w danym okresie zasiłkowym (182 dni). Wszystkie choroby oddzielone okresami krótszymi niż 60 dni wliczają się do jednego okresu zasiłkowego.

Jeśli w ciągu jednego okresu zasiłkowego pracownik jest chory przez okres dłuższy niż 33/14 dni, chorobowe zaczyna wypłacać ZUS. Zasiłek chorobowy ZUS wypłaca przez maksymalnie 182 dni w danym okresie zasiłkowym.

Okres wyczekiwania na prawo do wynagrodzenia chorobowego

Zazwyczaj pracownik nie uzyskuje prawa do wynagrodzenia chorobowego natychmiast po tym, jak zaczyna opłacać ubezpieczenie chorobowe. Prawo do wynagrodzenia nabywa się po:

30 dniach opłacania ubezpieczenia chorobowego – jeśli ubezpieczenie jest obowiązkowe;
90 dniach opłacania ubezpieczenia chorobowego – jeśli ubezpieczenie jest dobrowolne (w przypadku umów cywilnych np. zlecenie, B2B).

Jeżeli pomiędzy jedną pracą a następną masz przerwę dłuższą niż 30 dni, po rozpoczęciu nowej pracy znów obowiązuje okres wyczekiwania.

W szczególnych przypadkach okres wyczekiwania na wynagrodzenie chorobowe nie obowiązuje w ogóle. Bez okresu wyczekiwania wynagrodzenie chorobowe dostaną:

osoby, u których niezdolność do pracy została spowodowana przez wypadek przy pracy albo w drodze do lub z pracy;
absolwenci szkół i uczelni wyższych, jeżeli zaczęli pracę w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły;
pracownicy ubezpieczeni obowiązkowo, którzy podlegają ubezpieczeniu od co najmniej 10 lat;
posłowie i senatorowie, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy.

Jeśli niezdolność do pracy powstała przez upłynięciem 12 miesięcy, podstawę wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za czas pracę w czasie, w którym pracownik był objęty ubezpieczeniem.

Do podstawy wlicza się:

wynagrodzenie zasadnicze,
premie,
nagrody,
dodatki funkcyjne i stażowe,
wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i nocne,
wynagrodzenie urlopowe.

Aby wyliczyć wysokość podstawy, należy:

zsumować wszystkie wypłaty, premie, dodatki, itp., które pracownik otrzymał w ciągu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc choroby;
otrzymaną kwotę podzielić na 12.

Podstawa wymiaru wynagrodzenia w pierwszym miesiącu zatrudnienia

Jeśli pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby, zanim przepracował pełen miesiąc przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego bierze się pod uwagę wynagrodzenie, który pracownik otrzymałby, gdyby przepracował pełny miesiąc – o ile ma w ogóle prawo do wynagrodzenia chorobowego. Jeśli poprzednią pracę skończył więcej niż 30 dni wcześniej albo ukończył szkołę/uczelnię więcej niż 90 dni wcześniej, będzie objęty okresem wyczekiwania. Jest to pierwszy miesiąc ubezpieczenia, podczas którego pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie chorobowe.

Wysokość wynagrodzenia chorobowego

Wynagrodzenie chorobowe z zasady wynosi 80% podstawy. W szczególnych przypadkach za czas niezdolności do pracy można otrzymać 100% podstawy wynagrodzenia. Dotyczy to niezdolności do pracy z powodu:

ciąży;
wypadku przy pracy lub w drodze do/z pracy;
poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Kiedy wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje?

Wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje, jeżeli:

nie minął jeszcze okres wyczekiwania (30 lub 90 dni), a dotyczy on tego pracownika (wyjątki wymieniamy wyżej);
niezdolność do pracy wynika z nadużycia alkoholu (zwolnienie lekarskie z kodem C), chyba że trwa dłużej niż 5 dni;
niezdolność do pracy powstała w czasie urlopu bezpłatnego lub wychowawczego;
niezdolność do pracy powstała podczas tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności;
niezdolność do pracy była wynikiem umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego pracownika (zgodnie z prawomocnym wyrokiem sądu);
pracownik w czasie zwolnienia wykonywał inną pracę zarobkową albo wykorzystywał zwolnienie w sposób niezgodny z jego celem;
zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane;
pracownik został odsunięty od pracy z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej, ale została mu zaproponowana inna praca, którą może wykonywać, zgodnie ze swoimi kwalifikacjami albo po przeszkoleniu – a on tej pracy nie podjął;
osoba niezdolna do pracy ma prawo do renty, zasiłku dla bezrobotnych, emerytury lub podobnych świadczeń.