Umowa darowizny (art. 888 Kodeksu cywilnego) – kiedy jej potrzebujesz? Pobierz darmowy wzór druku
24/07/2025Darowizna polega na bezpłatnym przekazaniu wartościowej rzeczy innej osobie. Wiele drobnych darowizn dokonuje się kompletnie bez fanfar. Jednak w przypadku najcenniejszych przedmiotów albo darowizn pomiędzy obcymi sobie ludźmi, umowa daje większą pewność. Czy jednak zwykła umowa rzeczywiście w czymś pomoże?
Darowizna w Kodeksie cywilnym
Umowę darowizny definiuje art. 888. § 1. Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Szerzej o darowiźnie mówi następny artykuł:
Nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:
1) gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
2) gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.
Po co umowa darowizny?
Umowa darowizny określa jej przedmiot i zobowiązuje darczyńcę do rzeczywistego przekazania go. Ale uwaga! Umowa taka jest ważna tylko w dwóch przypadkach:
- zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego;
- przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
To znaczy, jeśli darowizna została rzeczywiście przekazana, to forma umowy nie ma najmniejszego znaczenia – jej skutek pozostaje ważny.
Jeśli umowa została sporządzona w formie aktu notarialnego, a któraś ze stron nie wywiązała się ze swoich zobowiązań, druga strona może dochodzić ich zrealizowania.
Jeśli jednak umowa została zawarta nie w formie notarialnej i nie została zrealizowana, nie ma żadnych skutków prawnych. To znaczy, że strona nie może dochodzić, aby druga wywiązała się ze swoich zobowiązań.
Czy notariusz jest potrzebny do zawarcia umowy darowizny?
Jeśli chcesz, aby Twoja umowa darowizny była skuteczna i dawała Ci możliwość egzekwowania Twoich praw, powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Nie oznacza to, że notariusz jest potrzebny zawsze. Jeśli przedmiot darowizny jest niskiej wartości, jeśli darowizna przekazywana jest między najbliższymi, zapewne nawet spisywanie umowy nie jest potrzebne. Wystarczy przekazać darowaną rzecz i umowa staje się ważna.
Jednak w przypadku bardzo cennych darowizn lub takich między obcymi, forma aktu notarialnego jest koniecznością.
Kiedy zapłacić podatek od darowizny?
Podatek od darowizny należy zapłacić w ciągu 30 dni od powstania obowiązku podatkowego (czyli podpisania umowy/przekazania darowizny). Do urzędu skarbowego należy jednocześnie złożyć zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-3).
Darowizny w najbliższej rodzinie są zwolnione od podatku od spadków i darowizn. Po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku należy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego za pomocą druku SD-Z2. Obdarowany ma na to 6 miesięcy po otrzymaniu darowizny.
Dla przypomnienia, oto progi kwoty wolnej od podatku dla różnych grup:
Grupa podatkowa | Kwota wolna od podatku | Co zrobić po przekroczeniu kwoty wolnej? |
tzw. grupa 0 | 36 120 zł* | poinformować US na druku SD-Z2 |
grupa 1 | 36 120 zł | złożyć do US druk SD-3 i zapłacić podatek |
grupa 2 | 27 090 zł | złożyć do US druk SD-3 i zapłacić podatek |
grupa 3 | 5 733 zł | złożyć do US druk SD-3 i zapłacić podatek |
* po przekroczeniu tej kwoty o darowiźnie należy poinformować urząd skarbowy, w przeciwnym razie zwolnienie nie obowiązuje
Podatek wynosi:
Nadwyżka od kwoty wolnej od podatku w zł | Stawki podatku | |
ponad | do | |
I grupa podatkowa | ||
11 833 | 3% | |
11 833 | 23 665 | 355 zł + 5% nadwyżki ponad 11 833 zł |
23 665 | 946 zł 60 gr + 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
II grupa podatkowa | ||
11 833 | 7% | |
11 833 | 23 665 | 828 zł 40 gr + 9% nadwyżki ponad 11 833 zł |
23 665 | 1 893 zł 30 gr + 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
III grupa podatkowa | ||
11 833 | 12% | |
11 833 | 23 665 | 1 420 zł + 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
23 665 | 3 313 zł 20 gr + 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł |
Co powinno się znaleźć w umowie darowizny?
W umowie darowizny należy zawrzeć:
- datę i miejsce zawarcia umowy;
- oznaczenie stron, czyli imię i nazwisko oraz adres darczyńcy i obdarowanego oraz numery seryjne dowodów i numery PESEL, lub NIP;
- oznaczenie przedmiotu darowizny;
- oświadczenie darczyńcy, że przedmiot darowizny jest jego własnością i nie posiada wad prawnych;
- określenie wartości przedmiotu darowizny;
- oświadczenie o przekazaniu darowizny przez darczyńcę i przyjęciu darowizny przez obdarowanego;
- określenie daty przekazania darowizny, jeśli jeszcze do tego nie doszło;
- wskazanie strony, która ponosi koszty wykonania umowy;
- postanowienia końcowe;
- podpisy stron.
Wzór umowy darowizny
Pobierz darmowy wzór umowy PDF DO DRUKU | DOCX DO EDYCJI.
UMOWA DAROWIZNY
zawarta dnia ……………………..…. w ……………………………………………. pomiędzy:
…………………………………………………………………, nr dowodu…………………………………PESEL/NIP:………………………….……, zamieszkałą/ym: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….,
zwanym dalej: “Darczyńcą”
a
…………………………………………………………………, nr dowodu…………………………………PESEL/NIP:………………………….……, zamieszkałą/ym: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….,
zwanym dalej: “Obdarowanym”.
§1
- Przedmiotem darowizny jest…………………………………………………………………… .
- Darczyńca oświadcza, iż jest właścicielem przekazywanych środków, tj. ……………………………………………………………………………………………………….., będących przedmiotem darowizny, oraz że przedmioty darowizny są wolne od wad prawnych.
§2
Strony określają wartość przedmiotu darowizny na kwotę:…………………………………….. .
§3
- Darczyńca oświadcza, iż przekazuje Obdarowanemu na własność określone w § 1 Przedmioty darowizny, a Obdarowany oświadcza, iż darowiznę tą przyjmuje.
- Darczyńca zobowiązuje Obdarowanego do pokrycia kosztów związanych z odbiorem powyższych składników.
- Wymienione w § 1 składniki majątku będą przekazane nieodpłatnie na czas nieoznaczony, bez zastrzeżenia obowiązku zwrotu.
- Miejsce odbioru:……………………………………………………………………………… .
- Termin odbioru:……………………………………………………. .
§4
Wydanie przedmiotu darowizny następuje w momencie podpisania niniejszej umowy w dniu ………………………………………………………….. .
§5
W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
§6
Zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
§7
Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.
……………………………
Darczyńca
.……………………………
Obdarowany