Jak obliczyć 80 procent wynagrodzenia chorobowego? Jak obliczać zasiłek chorobowy?

Obliczanie zasiłku chorobowego oraz ustalanie 80 procent wynagrodzenia chorobowego to temat, który budzi wiele pytań wśród pracowników i pracodawców. Wysokość świadczenia zależy od podstawy wymiaru, czyli średniego wynagrodzenia z określonego okresu, a także od rodzaju zwolnienia lekarskiego i sytuacji pracownika.

Zrozumienie zasad obliczania zasiłku chorobowego ma kluczowe znaczenie, aby wiedzieć, jakie świadczenia przysługują w czasie niezdolności do pracy i jak wpływają one na miesięczny budżet. W artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak prawidłowo obliczać 80% wynagrodzenia chorobowego oraz jak ustalić wysokość zasiłku chorobowego zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Kiedy przysługuje wynagrodzenie za niezdolności do pracy, udokumentowany zwolnieniem lekarskim

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, potocznie nazywane wynagrodzeniem chorobowym, przysługuje pracownikowi w sytuacji, gdy jego absencja została udokumentowana ważnym zwolnieniem lekarskim (tzw. L4). Świadczenie to jest wypłacane w okresie, gdy pracownik pozostaje w stosunku pracy i nie może wykonywać obowiązków służbowych z powodu choroby, wypadku czy innych zdarzeń przewidzianych w przepisach prawa pracy.

Zgodnie z Kodeksem pracy, wynagrodzenie chorobowe finansuje pracodawca przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym (lub 14 dni w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50 lat). Dopiero po upływie tego okresu wypłatę świadczenia przejmuje ZUS w formie zasiłku chorobowego. Ważne jest, aby pamiętać, że pracownik musi dostarczyć zwolnienie lekarskie w wymaganym terminie, ponieważ stanowi ono podstawę do uzyskania wynagrodzenia za czas choroby.

Prawo do wynagrodzenia chorobowego a do zasiłku chorobowego

Prawo do wynagrodzenia chorobowego i do zasiłku chorobowego wynika z odmiennych regulacji, choć oba świadczenia mają na celu zapewnienie pracownikowi środków do życia w okresie niezdolności do pracy. Wynagrodzenie chorobowe przysługuje osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę i jest finansowane przez pracodawcę – co do zasady przez pierwsze 33 dni choroby w roku kalendarzowym (lub 14 dni u pracowników powyżej 50. roku życia). Po tym okresie wypłata świadczeń przechodzi na Zakład Ubezpieczeń Społecznych i przyjmuje formę zasiłku chorobowego.

Zasiłek chorobowy jest więc kontynuacją zabezpieczenia dochodu, ale finansowaną już ze środków ubezpieczenia społecznego, a nie pracodawcy. Różnica polega także na podstawie prawnej – wynagrodzenie chorobowe regulowane jest przez Kodeks pracy, natomiast zasiłek chorobowy przez ustawę o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego

Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego to kwota, od której oblicza się wysokość świadczenia wypłacanego pracownikowi za czas niezdolności do pracy. Zgodnie z przepisami, podstawę stanowi przeciętne wynagrodzenie pracownika z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym rozpoczęła się choroba.

Do obliczeń uwzględnia się wszystkie składniki wynagrodzenia, które mają charakter stały i są wypłacane regularnie – m.in. podstawę wynagrodzenia, premie regulaminowe, dodatki stałe i inne świadczenia pieniężne, które podlegają składkom na ubezpieczenia społeczne. Z tak ustalonej podstawy wylicza się kwotę wynagrodzenia chorobowego, zazwyczaj w wysokości 80% dla standardowych przypadków chorobowych, z uwzględnieniem ewentualnych wyjątków przewidzianych w przepisach. Ważne jest, że poprawne ustalenie podstawy wymiaru jest kluczowe, ponieważ od niej zależy wysokość należnego świadczenia.

Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe?

Aby obliczyć wynagrodzenie chorobowe, należy postępować według kilku kroków:

1. Ustalenie podstawy wymiaru – podstawą jest przeciętne wynagrodzenie pracownika z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym rozpoczęła się choroba. Wlicza się w nie wszystkie stałe składniki wynagrodzenia podlegające składkom na ubezpieczenia społeczne, takie jak pensja zasadnicza, premie regulaminowe czy dodatki stałe.

2. Wyliczenie dziennej stawki wynagrodzenia chorobowego – podstawę wymiaru dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych w danym okresie rozliczeniowym (zwykle 12 miesięcy).

3. Obliczenie kwoty wynagrodzenia chorobowego – w typowych przypadkach choroby wynagrodzenie chorobowe wynosi 80% podstawy wymiaru dziennego, pomnożone przez liczbę dni niezdolności do pracy. W przypadku wypadków przy pracy lub niezdolności spowodowanej chorobą zawodową, wysokość świadczenia może wynosić 100% podstawy.

4. Uwzględnienie okresu pobierania świadczenia – wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca przez pierwsze 33 dni choroby w roku kalendarzowym (lub 14 dni dla pracowników powyżej 50. roku życia), a po tym czasie świadczenie przechodzi w zasiłek chorobowy finansowany przez ZUS.

Dzięki temu sposobowi obliczeń pracownik otrzymuje świadczenie proporcjonalne do utraconego wynagrodzenia, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Kiedy przysługuje 100, a kiedy 80 procent wynagrodzenia chorobowego?

Wysokość wynagrodzenia chorobowego zależy od przyczyny niezdolności do pracy:

100% wynagrodzenia chorobowego przysługuje, gdy niezdolność do pracy wynika z:

• wypadku przy pracy lub w drodze do/z pracy,
• choroby zawodowej,
• wykonywania obowiązków w szczególnych warunkach przewidzianych przepisami prawa pracy, np. pracy w godzinach nadliczbowych lub w niebezpiecznych warunkach (w określonych przypadkach).

80% wynagrodzenia chorobowego przysługuje w pozostałych przypadkach choroby lub niezdolności do pracy udokumentowanej zwolnieniem lekarskim.

Warto pamiętać, że standardowa stawka 80% jest najczęściej spotykana przy zwykłych chorobach czy rekonwalescencji, natomiast pełne 100% stosuje się tylko w szczególnych sytuacjach wskazanych powyżej.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe a wynagrodzenie za czas choroby

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ma znaczenie przede wszystkim dla osób, które nie są zatrudnione na podstawie umowy o pracę, a mimo to chcą mieć prawo do świadczeń z tytułu choroby. W przypadku pracowników zatrudnionych na etacie wynagrodzenie za czas choroby jest obowiązkowe i finansowane przez pracodawcę w okresie pierwszych dni niezdolności do pracy, a następnie przez ZUS w formie zasiłku chorobowego.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą lub wykonujące umowy cywilnoprawne mogą przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Dzięki temu, w razie niezdolności do pracy z powodu choroby, również uzyskują prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez ZUS. Wysokość świadczenia zależy od zadeklarowanej podstawy wymiaru składki, którą osoba objęta dobrowolnym ubezpieczeniem sama ustala w określonych granicach.

W praktyce oznacza to, że pracownicy etatowi mają zagwarantowane wynagrodzenie chorobowe i zasiłek, natomiast osoby prowadzące działalność lub pracujące na umowach cywilnoprawnych muszą wykupić dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, aby uzyskać podobne świadczenia.

Okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego

Okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego określony jest przepisami Kodeksu pracy i zależy od wieku pracownika oraz długości niezdolności do pracy. Pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe:

• przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym dla pracowników poniżej 50. roku życia,
• przez pierwsze 14 dni w roku kalendarzowym dla pracowników, którzy ukończyli 50 lat.

Po upływie tego okresu wypłatę świadczenia przejmuje ZUS w formie zasiłku chorobowego, jeśli pracownik jest objęty ubezpieczeniem chorobowym. Ważne jest, że okres ten liczony jest łącznie dla wszystkich zwolnień lekarskich w danym roku kalendarzowym, a wynagrodzenie chorobowe wypłacane jest tylko za dni faktycznej niezdolności do pracy udokumentowane zwolnieniem lekarskim.