Wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron – wzór

Wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron to jedna z najbardziej elastycznych form zakończenia stosunku pracy – pozwala na przykład na uniknięcie długich okresów wypowiedzenia, czy szybkie rozwiązanie ewentualnych sporów, które mogły pojawić się w toku współpracy. Oczywiście, nie zawsze jest to korzystne rozwiązanie – szczególnie z perspektywy pracownika. Choć wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron wydaje się proste, to jego zrozumienie i zastosowanie w praktyce może niekiedy być skomplikowane.

Jak poprawnie napisać wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron? Czy pracodawca może się nie zgodzić na taką formę zakończenia współpracy? Co dzieje się wówczas z okresem wypowiedzenia i jak takie rozwiązanie umowy wpływa na świadectwo pracy? W niniejszym artykule rozwiewamy wszelkie wątpliwości, analizujemy wady i zalety tej formy rozwiązania umowy oraz podpowiadamy, jak uniknąć błędów. 

Wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron – czym jest?

Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron to jedna z najbardziej elastycznych metod zakończenia stosunku pracy. Polega ona na tym, że zarówno pracownik, jak i pracodawca, zgadzają się na rozwiązanie umowy w ustalonym terminie, bez konieczności przestrzegania ustawowych okresów wypowiedzenia (zawartych we właściwej umowie o pracę i/lub definiowanych przez Kodeks Pracy).

Rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron różni się od innych form zakończenia zatrudnienia przede wszystkim tytułowym porozumieniem – jest to bowiem sytuacja, w której obie strony mogą wykroczyć nieco poza granice prawa pracy, ustalając między sobą najdogodniejsze dla siebie warunki rozstania. Zakończenie umowy w ten sposób dba zarówno o interesy pracownika, jak i pracodawcy – a te, w zależności od sytuacji, mogą być bardzo różne.

Warto jednak pamiętać, że rozwiązanie stosunku pracy przez porozumienie stron wymaga zgody obu stron – pracownik nie musi zgadzać się na takie rozwiązanie, jeżeli jest ono dla niego niekorzystne. Jeżeli pracodawca próbuje wywrzeć na pracowniku nieakceptowalne przez niego warunki zawarcia porozumienia, to nie tylko może on odrzucić taką ofertę, ale i zgłosić się do Sądu Pracy – szczególnie w sytuacji, w której taki brak zgody wywołał reperkusje ze strony pracodawcy.

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron – podstawy prawne

Podstawą prawną tej formy rozwiązania stosunku pracy jest art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu Pracy, wskazujący jasno, że każdą umowę o pracę można rozwiązać poprzez porozumienie stron – wlicza się w to zatem umowa o pracę na czas określony, na czas nieokreślony, a nawet umowa o pracę na czas próbny. Naturalnie, opisywana sytuacja nie powinna dotyczy umów cywilnoprawnych (tzw. „umów śmieciowych”), a więc umowy zlecenie czy umowy o dzieło – a przynajmniej nie na takich samych zasadach, jak to ma miejsce w przypadku umowy o pracę, ponieważ te umowy podlegają pod Kodeks Cywilny, a nie pod Kodeks Pracy.

Warto pamiętać, że porozumienie stron de facto nie wymaga żadnej szczególnej formy, jednak dla celów dowodowych powinno być sporządzone na piśmie, a treść oświadczenia każda ze stron powinna podpisać. Nie wolno również zapominać o dacie sporządzenia porozumienia, czy odniesieniu do samej umowy o pracę, zawartej wcześniej przez strony – tej, która stanowi przedmiot rozwiązania. Dzięki temu unikniemy ewentualnych sporów w sytuacji, w której jedna ze stron stosunku pracy miałaby z nagła zmienić zdanie, lub zakwestionować określone wcześniej ustalenia.

Wypowiedzenie za porozumieniem strony – jakie są konsekwencje dla pracownika i pracodawcy?

Opisywane tu przez nas oświadczenie woli, wynikające z inicjatywy stron danej umowy, każdorazowo będzie miało ten sam, główny skutek – zakończenie umowy o pracę w określonym czasie (nawet natychmiastowym) bez żadnych dodatkowych zobowiązań, lub wyłącznie z takimi, które określone są w treści porozumienia.

Dla pracownika rozwiązanie umowy w ten sposób może być korzystne, jeśli chce on szybko zakończyć współpracę i uniknąć okresu wypowiedzenia – na przykład w sytuacji, w której znalazł już on inne miejsce pracy. Pracownik musi się jednak liczyć z tym, że nie wszystkie następstwa takiego rozwiązania umowy będą dla niego korzystne. Dla przykładu, po zerwaniu umowy o pracę w taki sposób, pracownik nie będzie mógł od razu zarejestrować się jako osoba bezrobotna – będzie musiał odczekać 90 dni.

Z kolei pracodawca który zdecydował się na zerwanie umowy z pracownikiem w taki sposób, powinien mieć na względzie, że będzie zobowiązany do zaspokojenia wszelkich roszczeń pracownika, które wynikają z treści powziętego porozumienia – w zależności od sytuacji nawet ze skutkiem natychmiastowym. Niemniej, rozwiązanie umowy o pracę w taki sposób może leżeć i w jego interesie, szczególnie w sytuacji, w której wymagają tego kwestie organizacyjne.

Kiedy warto skorzystać z porozumienia stron zamiast klasycznego wypowiedzenia?

Zakończenie stosunku pracy może odbyć się na kilka sposobów – nie licząc wygaśnięcia umowy na czas określony, to rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest najczęstszym wyborem. Porozumienie stron sprawdza się z kolei przede wszystkim w sytuacji, w której obie strony chcą szybko i bez zbędnych formalności zakończyć współpracę – a powodów takiego stanu rzeczy może być mnóstwo.

Jak wspominaliśmy wyżej, z opisywanego rozwiązania najczęściej korzystają pracownicy, którzy znajdując nową pracę chcą uniknąć wielotygodniowego okresu wypowiedzenia, by jak najprędzej wdrożyć się do nowej rzeczywistości. 

Dla pracodawcy natomiast porozumienie stron bywa atrakcyjne wówczas, gdy zależy mu na szybkim zamknięciu stosunku pracy, najczęściej wtedy, gdy konieczna jest szybka zmiana struktury zespołu (wymagać tego mogą rozmaite cięcia w budżecie, czy kryteria zakończenia danego projektu). Analogicznie, w przeciwieństwie do umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, gdzie obowiązują sztywne terminy i wymogi formalne, porozumienie stron daje większą swobodę w ustaleniu czasu i warunków odejścia.

Wady i zalety rozwiązania umowy za porozumieniem stron

Niekwestionowaną zaletą rozwiązania umowy w rzeczonym trybie jest jej elastyczność, pozwalająca obu stronom na szybkie dostosowanie się do nowych, pożądanych warunków – pracownik może szybciej podjąć nowe zatrudnienie, a pracodawca nie musi ponosić kosztów związanych z dalszym zatrudnianiem osoby, która i tak planowała odejść.

Niemniej, są również wady – pracownik rezygnujący z wypowiedzenia może na przykład stracić prawo do dodatkowego wynagrodzenia (premii), jeżeli przepisy wewnętrzne sztywno określają jej przydzielanie, a porozumienie stron nie czyni w tym zakresie wyjątku. Co więcej, jeżeli umowa zostanie rozwiązana za porozumieniem stron, to pracownik przez 90 kolejnych dni nie będzie mógł zarejestrować się jako osoba bezrobotna – nie dotyczy to sytuacji, w której zawarcie porozumienia nastąpiło na skutek likwidacji przedsiębiorstwa lub w wyniku przeprowadzki pracownika do innego miasta.

Alternatywne sposoby zakończenia stosunku pracy

Istnieje kilka sposobów rozwiązania umowy o pracę, a porozumienie stron to tylko jeden z nich. W praktyce najczęściej stosuje się jednostronne wypowiedzenie – przez pracownika lub pracodawcę – które wiąże się jednak z koniecznością zachowania okresu wypowiedzenia.

W szczególnych sytuacjach może dojść do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym, np. w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków. Mowa tu o wypowiedzeniu z winy pracownika, które pozwala pracodawcy na natychmiastowe zakończenie stosunku pracy

Jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron?

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron nie musi wiązać się z koniecznością sporządzania jej na piśmie – prawo nie definiuje ponadto tego, co taka umowa powinna zawierać. Niemniej, aby takie wypowiedzenie umowy było skuteczne, musi ono być precyzyjne. 

Podstawą skutecznego porozumienia stron jest uwzględnienie w piśmie wszystkich istotnych elementów, definiujących warunki zakończenia współpracy – najistotniejsze jest oczywiście zawarcie zgody na rozwiązanie umowy obu stron. Oprócz wyżej ujętych elementów formalnych, rozwiązanie umowy za porozumieniem stron powinno w sposób jak najszczegółowszy obfitować w dodatkowe ustalenia, dotyczące na przykład wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop czy innych świadczeń.

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron – kluczowe elementy dokumentu

Każda sytuacja jest inna i może wymagać od obu stron innych zapisów. Niemniej, w ramach swoistego podsumowania, możemy wyliczyć następujące elementy rozwiązania umowy za porozumieniem stron, które uznawać należy za kluczowe:

• Data rozwiązania umowy – precyzyjnie wskazana, by uniknąć wątpliwości.
• Rozliczenie wynagrodzenia – w tym wypłata zaległych pensji, premii i ekwiwalentu za urlop.
• Świadectwo pracy – potwierdzenie, że zostanie wydane w ustawowym terminie.
• Brak dalszych roszczeń – zapis, że strony nie mają wobec siebie żadnych dodatkowych oczekiwań finansowych czy prawnych.
• Ewentualna odprawa – jeśli pracownik ma do niej prawo lub strony tak ustalą.
• Klauzule dodatkowe – np. poufności lub zakazu konkurencji, jeśli są wymagane.

Wypowiedzenie umowy o pracę – wzór z omówieniem

Wzór wypowiedzenia umowy o pracę za porozumieniem stron można znaleźć w sieci w formacie PDF, DOC czy ODT. Choć forma pisemna nie stanowi wymogu prawnego, to tak jak wspomnieliśmy, należy ją zastosować dla własnego bezpieczeństwa.

Wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron może wynikać zarówno z inicjatywy pracownika, jak i pracodawcy – wzór porozumienia należy zatem dostosować do swoich potrzeb. Jak mógłby on wyglądać w przypadku pracownika? Oto wzór:

[data i miejsce sporządzenia wypowiedzenia]

[imię i nazwisko pracownika]

[oznaczenie pracodawcy]

Wypowiedzenie umowy o pracę na mocy porozumienia stron

Ja, niżej podpisany/a, zwracam się z prośbą o rozwiązanie umowy o pracę, zawartej dn. [data zawarcia umowy o pracę] w [miejsce zawarcia umowy o pracę] pomiędzy [oznaczenie pracodawcy] a [oznaczenie pracownika] na mocy porozumienia stron. Proponowany przeze mnie termin rozwiązania umowy to: [sugerowana data przyspieszonego rozwiązania umowy].

[Opcjonalnie:] Ponadto proszę o uwzględnienie co następuje: [dodatkowe wymagania dot. rozwiązania umowy. Jeżeli nie masz żadnych, nie wypełniaj tego miejsca].

[podpis pracownika]

Potwierdzam przyjęcie wypowiedzenia i akceptuję jego warunki.

[podpis przełożonego]

Czy pracodawca może odmówić rozwiązania umowy za porozumieniem stron?

Tak – porozumienie stron wymaga zgody obu stron, więc pracodawca ma pełne prawo odmówić jego zawarcia. W przeciwieństwie do jednostronnego wypowiedzenia, tutaj nie ma mowy o przymusie – jeśli pracodawca nie widzi korzyści z takiego rozwiązania lub nie chce tracić pracownika, może się po prostu nie zgodzić.

W praktyce wszystko zależy od sytuacji, w jakiej znajduje się firma, a także relacji, jakie dotychczas utrzymywał z firmą pracownik. Nawet w sytuacji, w której pracodawca nie wyraża zgody na takie rozwiązanie umowy, może on być skłonny do negocjacji jeśli warunki są korzystne, lub gdy chce on utrzymać dobre stosunki z pracownikiem w przyszłości. Niemniej, często pracodawcy wolą, by pracownik odszedł zgodnie z okresem wypowiedzenia – to daje im bowiem czas na znalezienie zastępstwa.

Co zrobić, gdy pracodawca nie wyraża zgody na porozumienie stron?

Z całą pewnością nie warto decydować się na porzucenie pracy – najpewniej wiązałoby się to z wypowiedzeniem w trybie natychmiastowym, co zostawi niechlubny ślad w świadectwie pracy. Niemniej, jeżeli pracodawca nie wyraża zgody na rozwiązanie umowy przez porozumienie stron, mamy dwa wyjścia – dalsze negocjacje lub złożenie klasycznego wypowiedzenia umowy o pracę.

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron a świadectwo pracy

Bez względu na sposób zakończenia stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek wystawić świadectwo pracy – dotyczy to także rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Dokument ten powinien zawierać standardowe informacje, a więc przede wszystkim: okres zatrudnienia, zajmowane stanowisko oraz podstawę rozwiązania umowy. Nie ma tu miejsca na interpretacje czy oceny – świadectwo ma charakter czysto informacyjny.

Co istotne, pracodawca musi wydać świadectwo pracy najpóźniej w dniu ustania stosunku pracy (jedynie w wyjątkowych sytuacjach czas ten wydłuża się do 7 dni). Zwłoka może skutkować roszczeniami ze strony pracownika – zwłaszcza jeśli nowy pracodawca wymaga tego dokumentu przy zatrudnieniu.