Likwidacja środka trwałego w ewidencji księgowej

26/10/2024

Likwidacja środka trwałego jest konieczna kiedy maszyna, samochód lub inny przedmiot używany w firmie do celów gospodarczych staje się zużyty i nieprzydatny. W poniższym artykule przedstawiono zasady tego procesu.

Jak przeprowadzić likwidację środka trwałego?

Najpierw warto wyjaśnić, czym jest środek trwały. To składnik majątku przedsiębiorstwa, który spełnia następujące kryteria:

  • jest namacalny i możliwy do zidentyfikowania;
  • jest kontrolowany przez firmę i wykorzystywany w jej działalności;
  • posiada możliwą do wyceny wartość, np. na podstawie zakupu, wartości rynkowej czy kosztów wytworzenia;
  • został nabyty lub otrzymany w inny sposób;
  • służy do prowadzenia działalności gospodarczej lub wynajmu;
  • ma długi okres użytkowania, przekraczający rok;
  • jego wartość początkowa przekracza 10 000 zł.

Środki trwałe to m.in. nieruchomości, maszyny, urządzenia, pojazdy, narzędzia i wyposażenie.

Likwidacja środka trwałego polega na wycofaniu go z użytkowania i usunięciu z majątku firmy, co może wynikać z jego zużycia, zniszczenia czy utraty przydatności.

Dokumentacja likwidacji

Każdą likwidację środka trwałego należy udokumentować. Wymaga to sporządzenia protokołu likwidacji oraz dowodu wewnętrznego LT, który potwierdza postawienie środka w stan likwidacji i pozwala na jego wyksięgowanie z ewidencji księgowej.

Kroki do przeprowadzenia likwidacji środka trwałego

  • Dokumentacja decyzji o likwidacji – może to być pisemna decyzja kierownika jednostki lub protokół komisji likwidacyjnej.
  • Wystawienie dowodu wewnętrznego LT – dokument ten zawiera nazwę środka trwałego, jego numer inwentarzowy, wartość początkową, sposób i datę likwidacji oraz podpisy osób odpowiedzialnych.
  • Wyksięgowanie środka trwałego z ewidencji bilansowej – oznacza to zapisanie wartości początkowej na koncie „Środki trwałe” oraz wartości amortyzacyjnych na koncie „Odpisy umorzeniowe”. W przypadku, gdy środek trwały nie jest całkowicie zamortyzowany, niezamortyzowaną wartość zaksięguj na koncie „Pozostałe koszty operacyjne”.
  • Ujęcie w ewidencji pozabilansowej – wartość początkową środka trwałego zapisuje się na koncie „Środki trwałe w likwidacji”, co oznacza, że środek jest wyodrębniony z aktywów, a amortyzacja nie jest już kontynuowana.
  • Fizyczna likwidacja – może to być demontaż, zezłomowanie lub utylizacja środka.
  • Sporządzenie protokołu likwidacyjnego – potwierdza on zakończenie procesu i zawiera szczegóły dotyczące likwidacji, koszty oraz przychody związane z tym procesem.
  • Wyksięgowanie z ewidencji pozabilansowej – dodatkowo należy zaksięgować koszty i ewentualne przychody na odpowiednich kontach.

Likwidacja a sprzedaż środka trwałego

Likwidacja środka trwałego nie generuje przychodu podatkowego, tylko koszt podatkowy w postaci niezamortyzowanej wartości. W przeciwieństwie do tego, sprzedaż środka trwałego powoduje powstanie przychodu i konieczność rozliczenia go jako przychód podatkowy.

Likwidacja środka trwałego a VAT

Likwidacja nie wymaga korekty naliczonego podatku VAT. Możesz jednak odliczyć VAT od wydatków związanych z likwidacją, jeśli środek trwały był związany z działalnością opodatkowaną.

Likwidacja środka trwałego w Małej Księgowości

Aby zlikwidować środek trwały w Małej Księgowości:

  • w menu głównym wybierz ‘Środki trwałe’ > ‘Kartoteka środków trwałych’;
  • wybierz z listy środek trwały, który chcesz zlikwidować (linia zaznaczona na zielono);
  • kliknij ‘Likwiduj’.

Program otworzy dokument LT. Większość pól będzie uzupełnionych. Musisz jedynie wprowadzić numer dokumentu. Możesz też edytować:

  • stawkę amortyzacji,
  • współczynnik przeliczeniowy,
  • datę likwidacji lub zbycia,
  • przyczynę.