Umowa B2B – czym jest taka współpraca? Wady i zalety, kalkulator B2B

Współczesny rynek pracy dzieli się na dwie grupy pracowników – tych, którzy co miesiąc bezwzględnie otrzymują od pracodawcy wynagrodzenie na konto bankowe, oraz tych, którzy w pierwszej kolejności muszą wystawić mu fakturę VAT. To drugie to właśnie umowa B2B (z ang.”business to business”), w powszechnym rozumieniu znana też pod nazwą „samozatrudnienie” – sytuacja, w której pracownik formalnie stanowi przedsiębiorcę, równorzędnego swojemu pracodawcy.

Przez wiele lat umowa B2B komentowana była jako znacznie lepsza alternatywa dla umowy o pracę, gdzie wynagrodzenie netto jest wyższe, a sam styl pracy dalece bardziej elastyczny. Czy jednak kontrakt B2B na pewno zawsze jest opłacalny? Kiedy warto pracować w tym modelu? Jakie są jego wady i zalety i czy na pewno jest to legalna forma zatrudnienia? Jak rozliczać podatki na B2B? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.

Umowa B2B – co to dokładnie jest?

Umowa B2B to specyficzna forma zatrudnienia… A właściwie jej brak – bo w świetle prawa nie jest to stosunek pracy. Zamiast klasycznej relacji pracownik–pracodawca mamy tu współpracę między dwoma podmiotami gospodarczymi. W praktyce oznacza to, że osoba pracująca na B2B prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i świadczy usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, zwykle w formie kontraktu określającego zakres obowiązków, wynagrodzenie i inne warunki współpracy.

Co istotne, umowa B2B nie podlega pod przepisy Kodeksu Pracy. To oznacza, że nie ma mowy o urlopie, zwolnieniu chorobowym, odprawach, minimalnym wynagrodzeniu czy ochronie przed zwolnieniem w ramach wypowiedzenia o pracę. Zamiast tego wszelkie kwestie związane ze współpracą dwóch przedsiębiorców regulują przepisy Kodeksu Cywilnego oraz to, co strony uzgodnią między sobą w kontrakcie. W teorii daje to obu stronom większą elastyczność w kreowaniu ram współpracy, jednak w praktyce oznacza mniejszą ochronę dla samozatrudnionego i więcej obowiązków – materializujących się przede wszystkim w konieczności samodzielnego prowadzenia księgowości.

Trzeba podkreślić, że de facto obie strony mogą zawrzeć w podpisywanej umowie uzgodnienia, które umożliwią pracownikowi skorzystanie z płatnego urlopu czy zapewnią mu ochronny okres wypowiedzenia – jest to zresztą bardzo częsta praktyka. Niemniej, nadal takie zapisy nie byłyby chronione przepisami Kodeksu Pracy, wobec czego pracownik poszukujący bezpieczeństwa powinien zadbać o właściwą dla siebie konstrukcję umowy.

Czy praca na umowie B2B jest legalna?

Legalność pracy na podstawie umowy B2B jest dyskusyjna. W praktyce umowa B2B jest w pełni legalna, o ile faktycznie mamy do czynienia z relacją biznesową, a nie próbą obejścia przepisów prawa pracy. Kluczowe jest to, by współpraca nie miała cech etatu – czyli ścisłego podporządkowania pracodawcy, pracy w określonych godzinach czy pracy w określonym miejscu. Jeśli samozatrudniony wykonuje powierzone zadania na własnych warunkach, ma kilku klientów i może swobodnie kształtować swoją działalność, to kontrakt B2B nie budzi żadnych wątpliwości.

Niemniej, jeśli ktoś w ramach umowy B2B pracuje na wyłączność, pod stałym nadzorem pracodawcy, według ustalonego przez niego harmonogramu i zgodnie z zasadami typowymi dla stosunku pracy, może zostać uznany za pracownika – niezależnie od treści podpisanej umowy. W takim przypadku organy takie jak ZUS, Sąd Pracy czy Państwowa Inspekcja Pracy mogą zakwestionować kontrakt B2B i przekształcić go w umowę o pracę, nakładając na pracodawcę zaległe składki i inne zobowiązania.

W praktyce wykrycie jakichkolwiek nieprawidłowości na tej płaszczyźnie jest bardzo mało prawdopodobne. Kontrole uprawnionych organów są bardzo rzadkie (przynajmniej w tym kontekście), a samo udowodnienie, że kontrakt B2B jest umową o pracę to proces mozolny, który dodatkowo utrudnia prawna rzeczywistość. W niektórych branżach jest to wręcz niemożliwe, a w sytuacji, w której umowa B2B została skonstruowana w sposób przemyślany, urzędnicy będą mieli związane ręce.

Przez wzgląd na powyższe coraz częściej do debaty wraca pojęcie „testu przedsiębiorcy”, forsowanego przez środowiska lewicowe nie tylko w Polsce, ale i na szczeblu UE. W chwili obecnej jednak żaden projekt w tym zakresie nie jest procedowany i osoby samozatrudnione mogą spać spokojnie.

Umowa B2B a umowa o pracę – różnice

Najważniejsza różnica między tymi dwiema formami współpracy to status zawodowy. Na etacie pracownik podlega firmie, ma określone godziny pracy, prawo do urlopu i pełne zabezpieczenie socjalne. W przeciwieństwie do umowy o pracę, kontrakt B2B oznacza, że zatrudniony staje się formalnie przedsiębiorcą, który samodzielnie odprowadza składki ZUS, podatek dochodowy i zajmuje się własną księgowością. Brak tu przywilejów pracowniczych, ale w zamian pojawia się większa elastyczność oraz potencjalnie wyższe wynagrodzenie netto.

Kolejna istotna kwestia to relacja między stronami. W przypadku etatu mamy klasyczny układ pracownik i pracodawca, gdzie ten pierwszy wykonuje polecenia, a drugi je wydaje. Na B2B wygląda to inaczej – pracownik i pracodawca są wobec siebie równorzędnymi podmiotami gospodarczymi, co oznacza większą swobodę w negocjowaniu warunków współpracy. W teorii jest to układ partnerski, w praktyce często jednak bywa to jedynie formalność, a samozatrudniony pozostaje w pełnej zależności od jednego klienta.

Kontrakt B2B – wady i zalety

B2B to forma współpracy, w ramach której zakładamy własną działalność gospodarczą i zamiast być pracownikiem, stajemy się niezależnym przedsiębiorcą świadczącym usługi na rzecz firmy. Jest to sytuacja, która na pierwszy rzut oka brzmi świetnie, jednak rzeczywistość nie zawsze będzie jawić się w różowych barwach Kontrakt B2B daje możliwość wyższych zarobków i elastyczności, ale w zamian odbiera stabilność etatu, pozbawiając płatnego urlopu czy ochrony przed nagłym zakończeniem współpracy. Jakie dokładnie są wady i zalety pracy na B2B?

Wady umowy B2B

Choć B2B może kusić wyższymi zarobkami, to wiąże się również z niemałym ryzykiem. Przede wszystkim, samozatrudniony nie ma prawa do płatnego urlopu, co oznacza, że każda dłuższa przerwa w pracy – czy to wakacje, czy choroba – równać się będzie zerowym dochodom. Nie istnieje tu też ochrona przed nagłym rozwiązaniem współpracy. Jeśli kontrakt nie przewiduje okresu wypowiedzenia, firma może zakończyć go z dnia na dzień, pozostawiając przedsiębiorcę bez źródła dochodu.

Do najczęściej wymienianych wad umowy B2B zaliczymy:

• Brak płatnego urlopu – każda przerwa w pracy to strata dochodu,
• Brak ochrony przed zwolnieniem – kontrakt może zostać rozwiązany w dowolnym momencie,
• Brak świadczeń – chorobowe (L4), urlop macierzyński czy odprawa nie są zagwarantowane tak jak na etacie,
• Samodzielne opłacanie składek – pełna odpowiedzialność samozatrudnionego za ubezpieczenie społeczne i podatki,
• Formalności i koszty prowadzenia działalności – księgowość, fakturowanie i pozostałe obowiązki przedsiębiorcy spadają na samozatrudnionego.

Zalety umowy B2B

Mimo pewnych wad, umowa B2B ma swoje niezaprzeczalne atuty, które dla wielu osób są przeważające. Przede wszystkim daje większą elastyczność – zarówno w kwestii godzin pracy, jak i wyboru klientów (pracodawców). Samozatrudniony może lepiej negocjować stawki, pracować dla kilku firm jednocześnie, a także organizować swój czas według własnych potrzeb. Do tego dochodzi wyższe wynagrodzenie, przynajmniej jeśli chodzi o kwotę netto w porównaniu do umowy o pracę. Wynika to przede wszystkim z możliwości, jakie w ramach prowadzenia działalności gospodarczej zapewnia legalna optymalizacja podatkowa.

Do największych zalet B2B zaliczymy:

• Elastyczność – możliwość samodzielnego ustalania godzin pracy i wyboru klientów,
• Wyższe wynagrodzenie netto – możliwość skutecznego optymalizowania zobowiązań podatkowych,
• Koszty uzyskania przychodu – możliwość odliczenia wydatków, poniesionych na przykład na zakup sprzętu lub oprogramowania, paliwo czy internet,
• Brak sztywnego nadzoru – większa niezależność w organizacji pracy,
• Możliwość pracy dla kilku klientów – większe bezpieczeństwo finansowe przy dywersyfikacji dochodów.

B2B czy umowa o pracę? Co wybrać?

Wybór pomiędzy umową o prace, a umową B2B jest uzależniony od wielu różnych czynników, najczęściej powiązanych z indywidualną sytuacją pracownika. Jeśli cenisz sobie stabilność zatrudnienia, gwarancję stałego dochodu, płatny urlop i rozmaite świadczenia socjalne, to umowa o pracę daje większe poczucie bezpieczeństwa. Etat to także brak konieczności samodzielnego odprowadzania składek i prowadzenia księgowości – jest to zatem najlepsza opcja dla osób, które nie chcą martwić się formalnościami i preferują przewidywalność.

B2B z kolei jest dla tych osób, które stawiają na elastyczność i potencjalnie wyższe zarobki. Jeżeli nie obawiasz się odpowiedzialności wynikającej z prowadzenia własnej działalności gospodarczej, a jednocześnie jesteś gotów wziąć na siebie nieco więcej obowiązków – związanych z prowadzeniem księgowości – to praca na podstawie B2B będzie dla Ciebie.

Istnieją jednak sytuacje, w których przejście na B2B będzie wydawało się jedyną, racjonalną opcją – chodzi oczywiście o zarobki i drugi próg podatkowy.

Kiedy opłaca się zawrzeć umowę B2B?

Decyzja o przejściu na współpracę B2B powinna wynikać nie tylko z propozycji pracodawcy czy nagłego przypływu odwagi, ale przede wszystkim z kalkulacji finansowej i zawodowej. Taka forma współpracy opłaca się najbardziej w sytuacji, gdy możemy liczyć na znacznie wyższe wynagrodzenie niż na etacie – tak wysokie, by zrekompensować brak etatowych przywilejów, takich jak płatny urlop czy chorobowe.

Niemniej, przejście na tę formę zatrudnienia jest niemalże koniecznością dla osób, które z uwagi na wysokość swoich zarobków wchodzą w drugi próg podatkowy. Jest to sytuacja, która dotyczy wszystkich osób zarabiających rocznie więcej niż 120 000 złotych – od nadwyżki powyżej tej kwoty będą oni musieli uiścić podatek w wysokości nie 12%, ale aż 32%.

W przypadku B2B prowadzimy własną działalność gospodarczą, co pozwala nam na wybranie dogodnej formy opodatkowania. Najczęściej jest to podatek liniowy, w ramach którego płacić będziemy 19% podatku dochodowego, niezależnie od wysokości osiąganych przez nas zysków. Co więcej, mamy wówczas również możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodu, co realnie zmniejsza wysokość zobowiązań.

Jaki rodzaj opodatkowania na B2B?

Przejście na współpracę B2B zwykle wiąże się z ucieczką przed drugim progiem podatkowym, wobec czego osoby zastanawiające się jaką wybrać formę opodatkowania szybko decydują się na podatek liniowy. Taki wybór pozwala na znaczne obniżenie należności.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych nie ma przy B2B większego sensu, bo nie rozwiązuje problemu wysokich obciążeń fiskalnych – oczywiście za wyjątkiem sytuacji, w której zakładamy firmę nie przekraczając jeszcze 120 000 złotych dochodu rocznie. Taka sytuacja może mieć miejsce wówczas, gdy dopiero wkraczamy na rynek pracy, a samo założenie działalności gospodarczej ma jedynie zwiększyć naszą konkurencyjność wśród innych kandydatów.

W jeszcze innych sytuacjach odpowiedzią może być ryczałt, który jest korzystny w przypadku wielu zawodów – wynosi on od 2% do 17%. W teorii jest on zatem opcją jeszcze lepszą niż podatek dochodowy, jednak dotyczy wyłącznie tych przedsiębiorców, którzy nie dywersyfikują źródeł swoich przychodów w ramach prowadzonej działalności.

Kalkulator B2B – jak obliczyć wynagrodzenie netto?

Obliczenie wynagrodzenia netto przy B2B nie zawsze jest proste – szczególnie w sytuacji, w której wykonujesz pracę dla wielu przedsiębiorców, wobec czego siłą rzeczy zmienia (i zwiększa) się zakres Twoich wydatków.

Podstawowe koszty to składki na ubezpieczenia społeczne (od 1600 zł miesięcznie po zakończeniu ulg), podatek dochodowy, księgowość oraz wszelkie opłaty związane z wynajęciem nieruchomości, energią, specjalistycznymi programami, internetem, etc., zależnie od typu prowadzonej działalności.

Do dokładnego obliczenia zarobków netto warto użyć kalkulatora B2B, który uwzględni wszystkie składki i podatki, a także pozwoli porównać wynagrodzenie z etatem. Kluczowe jest też dobranie odpowiedniej formy opodatkowania – skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu – ponieważ każda z nich wpływa na finalny dochód.

Koszty prowadzenia działalności – umowa B2B

Na B2B zarabiasz więcej, ale masz też wydatki – z tą różnicą, że możesz je odliczać jako koszty uzyskania przychodu. Składki ZUS, podatek dochodowy, księgowość, sprzęt, internet, paliwo czy wynajem biura – wszystko to pomniejsza podstawę opodatkowania, co realnie zmniejsza wysokość podatku do zapłaty. Jeśli jesteś płatnikiem VAT, możesz dodatkowo odliczać go od firmowych zakupów.

Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie zakupy „na firmę” pomniejszą zobowiązania podatkowe przedsiębiorcy – niektóre mogą zostać zakwestionowane przez Urząd Skarbowy, jeżeli urzędnik uzna, że przedmiot zakupów nie ma związku z prowadzoną działalnością. Wykładania w tej materii jest jednak skrajnie nieprecyzyjna i może działać w dwie strony. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto zgłosić się do urzędu po indywidualną interpretację lub wybrać pomoc biura rachunkowego.

Księgowość na umowie B2B – o czym trzeba pamiętać?

Decydując się na pracę w modelu B2B, musisz liczyć się z tym, że optymalne zarządzanie finansami staje się Twoją codziennością. Jednoosobowa działalność gospodarcza wymaga bowiem systematycznego prowadzenia księgowości – trzeba wystawiać faktury, ewidencjonować przychody i wydatki oraz pamiętać o terminach rozliczeń z urzędem skarbowym. Można robić to samodzielnie, korzystając z programów księgowych, lub zlecić obsługę biuru rachunkowemu, co jest najpopularniejszym rozwiązaniem wśród osób samozatrudnionych.

Największym wyzwaniem jest konieczność odprowadzania składek ZUS i podatków – na etacie to obowiązek pracodawcy, ale na B2B wszystko spada na przedsiębiorcę. Co miesiąc trzeba samodzielnie płacić składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, a także rozliczać się z urzędem skarbowym. Wysokość składek może być szczególnie dotkliwa dla nowych przedsiębiorców, dlatego warto sprawdzić, czy przysługują Ci ulgi, takie jak tzw. mały ZUS.

W wielu przypadkach przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność będzie musiał zarejestrować się również jako płatnik VAT – konieczność opłacania tego podatku jest uzależniona zarówno od branży w jakiej ów działa, jak i wysokości dochodów uzyskiwanych w ciągu roku podatkowego (można skorzystać zarówno z podmiotowego, jak i przedmiotowego zwolnienia z podatku VAT). Co ważne, przedsiębiorcy zwolnieni z VAT podmiotowo, nadal mogą wystawiać faktury VAT.

Umowa B2B a faktura VAT

Przechodząc na współpracę B2B, musisz zmierzyć się z tematem fakturowania – to podstawowy sposób rozliczania się z klientami. W odróżnieniu od etatu, gdzie wynagrodzenie wpływa na konto automatycznie, tutaj konieczne jest wystawianie faktur za wykonaną pracę. Faktura VAT zawiera kluczowe informacje, takie jak dane Twojej firmy, kwotę netto, podatek VAT (jeśli jesteś płatnikiem) i termin płatności. To dokument, który stanowi podstawę do otrzymania wynagrodzenia – bez niego nie zobaczysz przelewu.

Nie każdy przedsiębiorca musi jednak doliczać VAT do swoich usług. Jeśli Twoje roczne przychody nie przekraczają limitu zwolnienia z VAT (obecnie 200 000 zł), możesz działać jako przedsiębiorca podmiotowo zwolniony z tego podatku. To oznacza mniej formalności, ale jednocześnie brak możliwości odliczania VAT-u od kosztów prowadzenia działalności.

Ważnym aspektem jaki należy rozważyć w kwestii rejestracji jako płatnik VAT jest też to, z kim współpracujesz. Jeśli Twoimi klientami są głównie osoby fizyczne lub firmy zwolnione z VAT, brak podatku w fakturach może być dla nich atutem. Z kolei duże korporacje czy zagraniczni kontrahenci zazwyczaj oczekują faktur z VAT, co ma związek z ich polityką podatkową – niektóre z takich firm mogą na wstępie odrzucić Twoje usługi, jeżeli nie płacisz podatku VAT.

Zależnie od Twojej sytuacji może się nawet okazać, że opłaca Ci się zarejestrować jako czynny płatnik VAT, choćbyś miał prawo do zwolnienia podmiotowego – nie tylko będziesz w stanie zawrzeć lepiej płatne współprace, ale być może uda Ci się korzystnie pomniejszyć ewentualne koszty o odliczenia VAT.